Stwierdzenie nieważności lub „odfrankowienie” umowy tzw. kredytu frankowego

Sprawa tzw. kredytów frankowych nabiera impetu. Przypomnijmy, że chodzi o kredyty, które na masową skalę udzielane były przez banki komercyjne w latach 2003 – 2011, a potocznie nazywane są kredytami frankowymi bądź walutowymi. Chodzi o tzw. kredyty indeksowane, a więc waloryzowane kursem waluty obcej, oraz o kredyty denominowane w walucie obcej, w przypadku których kwota kredytu w umowie wyrażana jest w walucie obcej, lecz kredyty są wypłacane i spłacane w złotych polskich. Różnica miedzy tymi dwoma rodzajami kredytów w gruncie rzeczy nie jest duża, natomiast problem z tego rodzaju kredytami polega na tym, że banki zastosowały skomplikowane mechanizmy przeliczania kredytów i rat kredytowych na waluty obce, czym naruszyły art. 385(1) Kodeksu cywilnego przez wprowadzenie do umów konsumenckich niedozwolonych postanowień umownych (tzw. klauzul abuzywnych). Banki naruszyły w ten sposób równowagę kontraktową i uzyskały nieuzasadnione korzyści. Przełomowy był wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 3 października 2019 r. w sprawie C-260/18, Dziubak przeciwko Raiffeisen Bank International AG, w którym potwierdzono, że nieuczciwy charakteru niektórych warunków umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej może prowadzić do unieważnienia umowy kredytowej. Wskazano wtedy również, że zawarte w umowach nieuczciwe postanowienia umowne nie mogą być zastąpione przepisami ogólnymi polskiego prawa cywilnego , a więc jeżeli po usunięciu nieuczciwych postanowień charakter i główny przedmiot tego rodzaju umów ulegnie zmianie, to może dojść do unieważnienia całej umowy kredytowej. W przypadku nieważności umowy kredytowej powstaje obowiązek zwrotu wzajemnych świadczeń. Inną możliwością jest pozostawienie umowy, ale już bez nieuczciwych postanowień, czyli tzw. konwersja kredytu frankowego na złotowy z przyjęciem stałem lub zmienne stopy procentowej (tzw. odfrankowienie). Nie wszystko w sprawie kredytów frankowych jest już jasne. Wszyscy czekają jeszcze na uchwałę składu całej izby Cywilnej Sądu Najwyższego w związku z pytaniem skierowanym przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego Małgorzatę Gersdorf na początku 2021 r. (wniosek BSA I-4110-4/20). Niemniej jednak wiele już wyjaśniono i sądy powszechne przestały mieć opory, aby unieważniać umowy kredytowe.

Warto dodać, że całkowita spłata kredytu nie przekreśla możliwości stwierdzenia nieważności umowy i dochodzenia świadczeń od banku. W przypadku kredytów niespłaconych jest możliwość wystąpienia do sądu z wnioskiem o zabezpieczenia powództwa przez zawieszenie obowiązku spłaty kredytu do czasu rozstrzygnięcia sprawy kredytu frankowego przez sąd.

W przypadku kredytów zaciąganych przez przedsiębiorców sprawa jest znacznie trudniejsza, bo nie mogą oni powoływać się na regulację dotyczącą klauzul abuzywnych, która chroni konsumentów, aczkolwiek sprawy kredytów frankowych zawieranych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie są bez szans – w listopadzie 2021 r. zapadł pierwszy wyrok, w którym stwierdzono nieważność umowy frankowej zawartej w ramach działalności gospodarczej.

Kancelaria Długosz Legal zajmuje się kredytami frankowymi. Zachęcam do kontaktu. Kancelaria przeprowadzi bezpłatną analizę umowy kredytowej pod kątem obecności w niej niedozwolonych postanowień umownych (klauzul abuzywnych). Wystarczy przesłać skan umowy na adres: dlugosz@dlugosz.com.pl

Dalsze informacje na ten temat kredytów frankowych znajdą Państwo na stronie: https://www.dlugosz.com.pl/specjalizacje/kredyty-frankowe/ Zachęcamy do zapoznania się z nimi.

W przypadku pytań lub wątpliwości prosimy o kontakt z radcą prawnym dr hab. Tomaszem Długoszem
Tel: +48 501 029 349
Email: dlugosz@dlugosz.com.pl